با مراحل راه اندازی استارتاپ آشنا شوید!

دانستن یا ندانستن مراحل راه اندازی استارتاپ است که تفاوت یک کارآفرین و فردی که فقط ایده دارد را مشخص می‌کند. اگر کسب و کار را مانند یک شمع در نظر بگیریم، ایده‌ها جرقه اولیه‌ای هستند که شمع را روشن می‌کنند. همانطور که شمع برای روشن ماندن به نخ و پارافین نیاز دارد، یک استارتاپ هم برای ادامه مسیر ایده و تبدیل شدن به کسب و کار، به برنامه‌ریزی و طی کردن مسیر مشخص وابسته است.

اگر ایده‌ای برای راه‌اندازی یک کسب و کار نوپا دارید، اما نمی‌دانید از کجا باید شروع کنید و می‌پرسید چگونه استارتاپ راه اندازی کنیم این مقاله برای شما نوشته شده است. در این مقاله مراحل راه اندازی استارتاپ را از ابتدای مسیر مشخص کرده‌ایم تا راهنمای مسیر شما برای شروع و رشد کسب و کار جدید و طی کردن مراحل رشد استارتاپ باشد.

مراحل راه اندازی استارتاپ را از صفر شروع کنید

در گذشته استارتاپ به هر کسب و کار جدیدی گفته می‌شد که یا محصول یا خدمات جدیدی ارائه می‌کرد یا خدمات و محصولاتی که از قبل وجود داشتند را به شیوه‌ای جدید ارائه می‌داد. اما اینکه استارتاپ چیست و چه ویژگی هایی دارد موضوع مهمی است که باید با آن آشنا باشید. استارتاپ‌های امروزی یک ویژگی دیگر هم دارند؛ آن‌ها باید در بستر اینترنت فعالیت کنند. زیرا دوران کسب و کارهای سنتی به پایان رسیده و متد کسب و کارهای امروز باید بر مبنای دیجیتال مارکتینگ باشد.

مرحله صفر، پیش زمینه ورود به مراحل استارتاپ است. در این مرحله شما باید بررسی کنید که آیا ایده‌ای که دارید واقعا یک ایده استارتاپی است و می‌تواند در نهایت به یک کسب و کار سودآور تبدیل شود؟

با پاسخ به پرسش‌های زیر متوجه می‌شوید که آیا ایده شما می‌تواند وارد مراحل راه اندازی استارتاپ شود یا خیر.

• ایده شما به کدام یک از نیازهای مردم پاسخ می‌دهد؟
• آیا این نیاز قبلا برآورده نشده است؟ (اگر برآورده شده، پس مزیت رقابتی شما برای پشت سر گذاشتن رقبای سابق چیست؟)
• رقبای شما چه کسانی هستند و اکنون چگونه کار می‌کنند؟
• آیا ایده شما جای پیشرفت دارد و می‌تواند بیزنس پلن داشته باشد؟
• آیا ایده شما می‌تواند به عنوان یک کسب و کار آنلاین درآمدزایی کند؟

اگر پاسخ شفافی برای تمام پرسش‌های بالا دارید، می‌توانید وارد مراحل راه اندازی استارتاپ شوید.

مرحله اول) چگونه یک استارتاپ را شروع کنیم؟

مدتی قبل با جوانی که قصد راه‌اندازی یک استارتاپ را داشت، صحبت می‌کردم. او می‌گفت که بعد از پنج سال استارتاپ او به یک بیزینس قدرتمند تبدیل می‌شود و احتمالا اولین در ایران خواهد بود. بعد از شنیدن توضیحات او درباره دیدگاه پنج ساله‌ای که داشت، پرسیدم: چگونه یک استارتاپ را شروع کنیم؟

او بعد از کمی مکث گفت به سرمایه اولیه نیاز دارد تا محصول تولید کند. سپس سایت و صفحات مجازی راه اندازی کند. بعد از آن مشتری پیدا کند و محصولاتش را به فروش برساند! من در این صحبت‌های او نشانی از نقطه آغاز و پاسخ به سوال چگونه یک استارتاپ را شروع کنیم، ندیدم. شما چطور؟

به نظر من نقطه شروع استارتاپ زمانی است که مدیر آن یک کاغذ و قلم به دست بگیرد و بنویسد. بزرگ‌ترین کسب و کارها هم از ذهن شروع شده‌اند، به کاغذ رسیده‌اند و در نهایت عملیاتی شده‌اند. شاید یکی از علت‌هایی که نیمی از استارتاپ‌ها به سال دوم کاری خود نمی‌رسند این است که هنوز پاسخ سوال «چگونه یک استارتاپ را شروع کنیم» را پیدا نکرده‌اند!

پس از کجا شروع کنیم؟

طراحی بیزنس پلن اولین گامی است که بعد از سنجش ایده باید انجام دهید. در این مرحله نسخه‌ اولیه کسب و کار روی کاغذ پیاده می‌شود و به عبارتی نقشه راه استارتاپ خواهد بود. طراحی بیزینس پلن یکی از مهم‌ترین مراحل راه اندازی استارتاپ و به نوعی پایه کسب و کار شماست.
در بیزینس پلن‌ها اطلاعات مختلفی ثبت می‌شود. چند مورد از مهم‌ترین دیتاهایی که در این برنامه‌ها قرار دارد را در لیست پایین می‌خوانید.

• فعالیت‌های اصلی
• شریکان کلیدی
• هزینه‌ها
• منابع مورد نیاز
• ارزش افزوده‌ای که استارتاپ شما ایجاد می‌کند.
• کانال‌های توزیع
• کانال‌های بازاریابی
• خدمات مشتریان
• بازار هدف.
• سرمایه گذاران.

بعد از طراحی بیزنس پلن به پاسخ سوال «چگونه یک استارتاپ را شروع کنیم» خواهید رسید.

مرحله دوم) روند قانونی شروع یک استارتاپ

این مورد از مراحل استارتاپ، شامل زیر مجموعه‌های مختلفی است. پروسه قانونی استارتاپ‌های گوناگون باهم تفاوت دارد.

برخی از اقدامات برای شروع یک استارتاپ، از هر نوعی، ضروری هستند. این اقدامات عبارتند از؛

ثبت استارتاپ

زمانی که قصد دارید ایده‌ای را به یک کسب و کار تبدیل کنید، باید آن را با افراد مختلفی در میان بگذارید. بهتر است پیش از اینکه ایده‌ها و برنامه‌هایتان را مطرح کنید، آن را به ثبت قانونی برسانید. با این کار از سوء استفاده‌های احتمالی پیشگیری خواهید کرد. ثبت قانونی جزو اولین مراحل راه اندازی استارتاپ نیست؛ اما امنیت ایده و استارتاپ را تأمین می‌کند.

انتخاب نوع شرکت

شرکت‌هایی که در ایران کار می‌کنند، ساختارهای مختلفی دارند. شرکت‌های مسئولیت محدود، شرکت‌های تضامنی، شرکت‌های سهامی و شرکت‌های خصوصی چند مورد از ساختارهایی هستند که یک استارتاپ می‌تواند داشته باشد. انتخاب ساختار شرکت در برندینگ، برنامه‌های مالیاتی و… تأثیر دارد. به همین دلیل باید ساختار درستی برای استارتاپ انتخاب کنید.

انتخاب و ثبت برند

انتخاب نام مناسب برای برند اهمیت بسیاری دارد؛ زیرا برند شما قرار است کسب و کارتان را به مشتریان معرفی کند. پس نام مناسبی برای برند انتخاب کنید و از طراحان حرفه‌ای برای طراحی لوگو کمک بگیرید. بعد از انتخاب نام برند بررسی کنید که آیا قبلا کسی آن را انتخاب کرده است یا نه.

گاهی اوقات برندهایی با نام‌های مشابه وجود دارند، اما حوزه فعالیتشان هیچ ارتباطی به کار شما ندارد. مثلا تصور کنید فردی قصد شروع یک استارتاپ مربوط به پوشاک را دارد و نام A را برای آن در نظر گرفته است. اما در حال حاضر برندی با نام A در حوزه تجهیزات ساختمانی کار می‌کند. در این صورت انتخاب اسم A برای استارتاپ پوشاک مشکلی ایجاد نخواهد کرد. بعد از انتخاب نام برند و تحقیق درباره آن، بهتر است برای ثبت آن اقدام کنید. به یاد داشته باشید که از نظر قانونی برند و ایده متعلق به کسی است که اول آن را ثبت کند.

دریافت مجوزهای لازم

این مرحله از شروع یک استارتاپ به نوع آن بستگی دارد. یعنی باید مشخص شده باشد که استارتاپ شما در کدام صنف فعالیت می‌کند و باید از چه مراکزی مجوز بگیرد. البته دریافت برخی از مجوزهای عمومی مانند نماد اعتماد الکترونیک، نشان استاندارد و… جزو مراحل راه اندازی استارتاپ‌های مختلف است.

مرحله سوم) جذب سرمایه گذار، یکی از مهم‌ترین مراحل شروع استارتاپ

در بیزینس پلن باید راه‌های جذب سرمایه مشخص شوند. برخی از راه‌های متداولی که استارتاپ‌ها انتخاب می‌کنند، عبارتند از؛

• جذب سرمایه گذار.
• دریافت وام.
• دریافت کمک‌های تجاری.
• سرمایه شخصی.

کارآفرینان هنگام ورود به مراحل راه اندازی استارتاپ، سعی می‌کنند خودشان سرمایه مورد نیاز را به دست آورند یا سرمایه گذار جذب کنند. آن‌ها در مراحل بعدی که از کسب سود اطمینان حاصل کردند، به سراغ وام‌های دولتی و خصوصی می‌روند.

چگونه سرمایه گذار جذب کنیم؟

اولین مورد از مراحل شروع استارتاپ طراحی بیزینس پلن بود که در این بخش هم نقش مهمی ایفا می‌کند. به یاد داشته باشید که سرمایه گذاران پیشنهادهای مختلفی از استارتاپ‌های گوناگون دریافت می‌کنند. پس به این فکر کنید که چرا باید روی کسب و کار شما سرمایه گذاری کنند؟

توجه به این نکات احتمال موفقیت شما را در مراحل شروع استارتاپ و جذب سرمایه گذار بیشتر می‌کند.

• به سراغ سرمایه گذاری بروید که با حوزه کاری شما آشناست و می‌تواند ارزشی که ایجاد کرده‌اید را درک کند.
• با بیزینس پلن حرفه‌ای به سراغ سرمایه گذار بروید و آماده باشید تا به تمام سوالات او پاسخ دهید. به یاد داشته باشید سرمایه گذاران تنها روی طرح‌های شفاف سرمایه گذاری می‌کنند.
• در صورت نیاز نمونه‌ای از محصول یا ماکتی از کسب و کار خود درست کنید و آن را به سرمایه گذار نشان دهید.
• با فنون مذاکره آشنا شوید.
• با ایجاد بستر برد- برند، منافع سرمایه گذار را نیز مشخص کنید.

مرحله چهارم) برنامه‌های نحوه راه اندازی استارتاپ را اجرا کنید

در این مرحله استارتاپ شما رسما کار خود را آغاز می‌کند. چهارمین مورد از مراحل راه‌اندازی استارتاپ شامل سه بخش است؛ تأمین منابع و تجهیزات، تهیه فضای کار، تیم سازی.

تأمین منابع

بهتر است ابتدا با گام‌های کوچک پیش بروید. محصولات یا خدمات خود را به بخشی از بازار هدف ارائه دهید و بازخورد بگیرید. بازخوردهای مثبت به معنی توسعه و بازخوردهای منفی به معنی ارتقا و تغییر هستند. افرادی که از همان ابتدای مراحل استارتاپ بدون کم‌ترین تجربه و با حدس و گمان دست به تولید انبوه می‌زنند، تنها احتمال شکست را افزایش می‌دهند.

تیم سازی

نیروی انسانی هر کسب و کاری جزو منابع کلیدی آن به شمار می‌رود. بنابراین از همان ابتدای مراحل استارتاپ باید به فکر نیروهای کار خود نیز باشید. شاید در ابتدای کار سرمایه کافی برای استخدام کارمند در پست‌های مختلف نداشته باشید. پس ابتدا جایگاه‌های کلیدی سازمان را پر کنید و بعد از رشد، به سراغ استخدام نیروهای فرعی بروید.

تشخیص اینکه کدام پست کلیدی است و از همان ابتدا باید پر شود و کدام پست می‌تواند برای مدتی خالی بماند، بر عهده مدیر استارتاپ است.

تأمین فضای کار

در گذشته تأمین فضای کار یکی از مهم‌ترین مراحل راه اندازی استارتاپ بود. اما امروزه بخاطر فعالیت‌های آنلاین، اهمیت فضای کاری کم‌تر شده است. بسیاری از استارتاپ‌ها تنها یک اتاق کوچک به عنوان دفتر می‌گیرند و از نیروهای دورکار استفاده می‌کنند. این کار مزیت‌ها و معایب مختلفی دارد.

مدیران باید با توجه به نحوه راه اندازی استارتاپ خود تصمیم بگیرند که آیا به فضای کار حضوری نیاز دارند یا می‌توانند از دورکاری استفاده کنند.

مرحله پنجم) تبدیل استارتاپ به کسب و کار

استارتاپ مانند کودکی یک دونده حرفه‌ای است. هیچ دونده‌ای از روزهای ابتدای تولد نمی‌تواند راه برود. هیچ استارتاپی هم از روزهای اول راه اندازی نمی‌تواند سود کلانی به توسعه دهندگان بدهد.

آخرین مورد از مراحل راه اندازی استارتاپ مانند زمانی است که کودک به تازگی راه رفتن را یاد گرفته. ابتدا باید کاری کنید که او بتواند بدون تلو تلو خوردن قدم بردارد. سپس راه رفتن سریع‌تر را به او بیاموزید و در نهایت او را برای دویدن تشویق کنید.

استارتاپ هم ابتدا باید مراحل ابتدایی کار خود را تثبیت کند. به عنوان مثال زمانی که اولین پنج میلیون سود را از کسب و کار جدید خود به دست آوردید، ابتدا باید آن را تثبیت کنید. سپس برای رسیدن به درآمد شش، هفت، هشت، نه و ده میلیون برنامه بریزید. این سطح درآمدها قرار نیست ثابت باقی بمانند. آن‌ها پله‌هایی هستند که برای رسیدن به هدف نهایی درآمد خود طی می‌کنید.

با مراقبت و پیش‌بینی و ارزیابی ریسک‌ ها استارتاپ خود را آرام آرام جلو ببرید و آن را به یک کسب و کار متوسط تبدیل کنید. بعد از آن برنامه‌های تبدیل شدن به یک کسب و کار بزرگ را بچینید. این رمز موفقیت استارتاپ‌هایی است که فعالیت خود را تا سال‌های پنجم به بعد هم ادامه می‌دهند و ورشکسته نمی‌شوند.

کلام آخر؛ موفقیت فقط برای استارتاپ‌های اصولی است.

مراحل راه اندازی استارتاپ مانند یک ساختمان چند طبقه است که فقط راه پله دارد. بهتر است به دنبال آسانسور و راه میانبر نباشید. البته گاهی بعضی از ارتباطات و مهارت‌ها می‌تواند به شما کمک کند چند پله را پشت سر هم بالا بروید و سرعت بیشتری داشته باشید. اما باز هم نباید از مسیر اصولی راه اندازی استارتاپ خارج شوید.

در تمام مراحل راه اندازی استارتاپ همه چیز را مشاهده کنید. بسیاری از نشانه‌های موفقیت یا شکست در همان ابتدای مسیر مشخص می‌شوند. مدیران استارتاپ‌ها به مهارت‌های مختلفی نیاز دارند و باید تبدیل به یک رهبر و مدیر حرفه‌ای شوند. این کار با مطالعه و کسب تجربه امکانپذیر است. اما راه کوتاه‌تری هم وجود دارد. با شرکت در دوره‌های مدیریتی مهارت‌هایی را به دست می‌آورید که به شما کمک می‌کنند مسیر راه اندازی استارتاپ خود را هموارتر کنید. گروه آموزشی ارشیا دکامی، انواع دوره‌های مدیریتی را ارائه می‌دهند. به کمک این دوره‌ها می‌توانید نقاط ضعف خود را بهبود ببخشید و نقاط قوتتان را پررنگ‌تر کنید. برای اطلاعات بیشتر درباره دوره‌های مختلف مجموعه ما، به بخش «دوره‌های آموزشی» مراجعه کنید.