اگر زمان زیادی برای بررسی انواع مدیریت و ویژگیهای بهترین مدیران ندارید، این مقاله را به عنوان چکیده بخوانید تا متوجه شوید بهترین نوع مدیریت چیست. البته فراموش نکنید که این چکیده، فقط قطرهای از دریاست و باید در فرصتی مناسب دل به دریا بزنید و وارد علم مدیریت شوید؛ البته این توصیه برای افرادی است که میخواهند بهترین مدیر باشند. در این مقاله به عنوان جذاب «بهترین نوع مدیریت» میپردازیم.
هرکدام از انواع مدیریت و رهبری، مزیتها و چالشهای منحصر به خودشان را دارند. یک استایل مدیریتی ممکن است برای یک نفر موفقیت آمیز و درآمدزا باشد، اما دیگری را از عرش به فرش بکشاند. پس بهتر است بگوییم در این مقاله به شما یاد میدهیم چطور بهترین استایل مدیریتی متناسب با خودتان را پیدا کنید و مطابق با آن، رهبری سازمانتان را برعهده بگیرید.
منظور از بهترین نوع مدیریت چیست؟
بیایید قبل از اضافه کردن صفت «بهترین»، تعریف مدیریت را بررسی کنیم.
با یک حساب سر انگشتی متوجه میشوید که بهترین مدیریت یعنی رسیدن به اهداف با کمترین هزینه و دریافت بیشترین بازدهی از منابع موجود. نتایج به دست آمده، رضایت کارکنان، میزان سودآوری و نرخ رشد سالانه چند مورد از معیارهایی هستند که مدیریت حرفهای یک سازمان و نظم و انسجام آن را نشان میدهند.
انواع سبکهای مدیریت
استایلها یا سبک مدیریت، مشخص میکنند که چطور باید سازمان و منابع آن را برای رسیدن به اهداف هدایت کرد. مثلا در مدیریت دموکراتیک، مدیران با مشورت گرفتن از کارکنان تصمیمگیری میکنند اما در مدیریت مقتدرانه، تصمیمگیری و برنامهریزی برعهده مدیر است و کارکنان فقط برنامهها را اجرا میکنند.
در مقاله « انواع سبکهای مدیریتی »، استایلهای مختلف را بررسی کردهایم. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره استایلهای مدیریتی، این مقاله را مطالعه کنید. در این مقاله، صرفا به نام بردن آنها اکتفا میکنیم تا بتوانیم به پاسخ سوال اصلی برسیم و متوجه شویم که بهترین انواع مدیریت چیست؟
انواع سبکهای مدیریتی عبارت است از:
- مدیریت استبدادی
- مدیریت دموکراتیک
- مدیریت بدون مداخله
- مدیریت استراتژیک
- مدیریت با کوچینگ
بهترین نوع مدیریت، کدام سبک است؟
اگر تصور میکنید بهترین نوع مدیریت یعنی استایلی که هیچ نقطه ضعفی نداشته باشد و سازمان را در کوتاهترین زمان ممکن و با صد درصد بازدهی به هدف نهایی برساند، هیچوقت این سبک را پیدا نخواهید کرد. هرکدام از استایلهای مدیریتی مزیتها و معایب منحصر به خودشان را دارند.
به عنوان مثال بسیاری از افراد شیوه مدیریتی خودکامه را نفی میکنند، اما سازمانهای بسیاری با این سبک مدیریتی به موفقیت رسیدهاند و کارمندهایشان هم از اینکه مسئولیت هیچ تصمیمی برای عهدهشان نیست، خوشحالند!
یا به عنوان مثالی دیگر، مدیریت استراتژیک که بسیاری از افراد آن را تایید میکنند، ممکن است چالشهایی داشته باشد. در این شیوه، مدیر برنامهریزیها و استراتژیهای لازم به همراه شیوه اجرای آنها را در اختیار کارکنان قرار میدهد و نتایج را در بلندمدت بررسی میکند.
بنابراین اگر اشتباهی در اجرای استراتژیها وجود داشته باشد، مدیر تا مرحله نهایی متوجه آن نخواهد شد.
بیاید سوال اصلی مقاله را کمی تغییر بدهیم و در قسمت بعدی سوال درستتری بپرسیم که امکان پیدا کردن جواب برای آن وجود داشته باشد.
بهترین نوع مدیریت برای شما چیست؟
بهترین نوع مدیریت برای شما یعنی انتخاب سبکی که کمکتان میکند کارکنان سازمان را در مسیر رسیدن به اهداف شخصی و سازمانی هدایت کنید، به آنها انگیزه بدهید و بستری برای رشدشان فراهم کنید. با این سبک شما باید مدیریت منابع مالی و زمانی سازمان را هم در دست بگیرید؛ بعنی بتوانید با صرف حداقل منابع، بیشترین بازدهی ممکن را به دست آورید (منظور ما از بیشترین، بازدهی صد درصدی نیست!).
بعضی از افراد میتوانند با مدیریت خودکامه به این هدف برسند و بعضی دیگر مدیریت بدون مداخله را به عنوان استایل کاربردیتر در نظر میگیرند. البته ممکن است شما هیچکدام از سبکهایی که در کتابها و منابع علمی مدیریت توضیح داده شده را به عنوان بهترین نوع مدیریت قبول نکنید و این مسئله، کاملا طبیعی است!
مثالی برای انتخاب سادهتر بهترین نوع مدیریت
بیاید با ذکر یک مثال این مسئله را بهتر توضیح بدهیم. سه نفر را تصور کنید که قصد دارند از شهر A به شهر B برسند و سه نوع ماشین مختلف در اختیار دارند؛ ماشین آفرود، ماشین شهری خوب و ماشین مسابقه. هرکدام از آنها میتوانند انتخاب کنند که با کدام یک از این ماشینها به مقصد بروند.
بیایید بررسی کنیم هرکدام از آنها چه ماشینی را انتخاب میکنند.
- نفر اول میداند که رانندگی حرفهای با ماشین مسابقه را بلد نیست، از طرفی مسیر مورد نظرش آسفالت است و به ماشین آفرود نیازی ندارد، در نتیجه ماشین شهری را انتخاب میکند.
- نفر دوم یک راننده فرمول یک است. پس ماشین مسابقه را انتخاب میکند تا بتواند در کوتاهترین زمان ممکن خودش را به مقصد برساند.
- نفر سوم یک راه میانبر خاکی میشناسد که نزدیکترین مسیر بین شهرهای A و B است. پس ماشین آفرود را انتخاب میکند.
- ممکن است نفر چهارمی هم وجود داشته باشد که خارج از قاعده بازی کند و با ماشین شخصی خودش به سمت مقصد براند!
همه این افراد، بهترین ماشین برای رسیدن به مقصد را انتخاب کردهاند. چه کسی میتواند بگوید یکی از آنها انتخاب اشتباه انجام داده و اگر ماشین دیگری را انتخاب میکرد، سریعتر به مقصد میرسید؟
همین مثال را میتوان به شیوه انتخاب بهترین نوع مدیریت بسط داد. هیچکس جز خود شما نمیتواند تشخیص بدهد با کدام یک از انواع مدیریت، توانمندیهایتان را بیشتر به نمایش میگذارید و راحتتر میتوانید سازمان و کارکنان را به سمت اهدافی که برایشان تعیین کردهاید، هدایت کنید. شاید گاهی لازم باشد ویژگیهای چند مورد از استایلهای مدیریتی را باهم ترکیب کنید، سبک منحصر به خودتان را بسازید و خودتان بهترین روش برای مدیریت سازمانتان را ابداع کنید.
ویژگیهای مشترک بهترین مدیران
تفاوتی ندارد که کدام یک از انواع مدیریت را انتخاب کردهاید و به چه سبکی میخواهید بهترین مدیر ممکن باشید؛ همه مدیران موفق ویژگیهایی که در ادامه بیان میکنیم را دارند و به آن دقت میکنند.
- به دیگران خوب گوش میدهند. آنها با شنیدن حرفهای سازمان، چالشهای احتمالی را پیدا میکنند و از آنچه در سازمان جریان دارد، مطلع میشوند. همچنین درک میکنند که کارکنان چه مشکلاتی دارند و اقدامات لازم برای حل مشکلات آنها را انجام میدهند.
- پتانسیل، توانمندیها و علاقمندیهای افراد را پیدا میکنند و آنها را در جای درست به کار میگمارند تا بالاترین بازدهی را به دست آورند. کارمندان هم از فعالیت در حیطه مورد علاقه و استعدادشان لذت میبرند.
- همیشه کار تیمی انجام میدهند و به منافع اعضای سازمانشان توجه دارند. آنها حتی اگر سازمان را به صورت خودکامه مدیریت میکنند، باز هم هنگام نیاز در کنار کارمندانشان هستند و آنچه که لازم است را انجام میدهند.
- حتی در شرایط بحرانی هم میتوانند ذهنشان را مدیریت کنند، به کارمندان انگیزه بدهند و مثبت اندیش باشند. آنها منطقی هستند و همه جوانب مثبت و منفی شرایط را در نظر میگیرند، اما اجازه شکست نمیدهند و رو به جلو حرکت میکنند.
- آنها همیشه اهدافی با اولویت مشخص برای رسیدن دارند. تعیین اهداف کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت برای خود و اعضای سازمانشان یکی از مهمترین کارهایی است که انجام میدهند.
کلام آخر؛ ابداع بهترین نوع مدیریت، ممنوع نیست!
بعضی از مدیران تصور میکنند حتما باید به سبکهای مدیریت در ایران یا خارج از کشور متعهد بمانند. به عنوان مثال اگر مدیریت دموکراتیک را انتخاب کردهاند، دیگر حق تصمیمگیری تنهایی را ندارند و حتی برای تصمیمگیری درباره کوچکترین فرایندها هم باید با اعضای سازمانشان مشورت کنند. این تفکر اشتباه، از شما «بهترین مدیر» نمیسازد.
سبکهای مدیریتی و هر آنچه درباره علم مدیریت یاد میگیریم، فقط به عنوان چراغ راهنما و الگوی مسیر هدایت سازمان هستند. مسیر سازمان و مدیریت شما منحصر به فرد است، تا قبل از این کسی مسیر مشابه با چالشهای یکسان را طی نکرده. پس باید الگو بگیرید، مهارت تحلیل و تصمیمگیری داشته باشید و با چراغهای راهنمایی که علم مدیریت در اختیارتان قرار میدهد، مسیر درست را پیدا کنید. بهترین نوع مدیریت برای شما، سبکی است که خودتان ابداع میکنید و با استفاده از آن میتوانید سازمان و اعضای آن را به بهترین شکل ممکن در مسیر صحیح هدایت کنید.